Nurettin ULUDAG
ziyaretci
Üyelik: 01 Ekim 2003
Durum Online: Online
Mesaj: -2224
|
| Gönderildi: 06 Eylül 2006 - 12:55 | IP Kayıtlı
|
|
|
BERAT KANDILI
Bu gelen gece olan Leyle-i Berat, bütün senede bir kudsî çekirdek hükmünde ve mukadderat-i beseriyenin programi nev'inden olmasi cihetiyle Leyle-i Kadr'in kudsiyetindedir. Herbir hasenenin Leyle-i Kadir'de otuzbin oldugu gibi, bu Leyle-i Berat'ta herbir amel-i sâlihin ve herbir harf-i Kur'anin sevabi yirmibine çikar. Sair vakitte on ise, suhur-u selâsede yüze ve bine çikar. Ve bu kudsî leyali-i meshurede onbinler, yirmibin veya otuzbinlere çikar. Bu geceler, elli senelik bir ibadet hükmüne geçebilir. Onun için elden geldigi kadar Kur'anla ve istigfar ve salavatla mesgul olmak büyük bir kârdir. ( Said Nursî Sualar: 505)
Hadislerle Berat Kandili
- Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem efendimiz söyle buyurmuslardi:
“Recep, Allah’in ayidir. Saban, benim ayimdir. Ramazan, ümmetimin ayidir”. Mübarek Recep ayinin ardindan gelen Saban ayi Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in ayidir. Bu mübarek ayin degerini bilerek, ibadetlerimizi yapmali, alemlerin Rabbinden af dilemeliyiz.
Saban ayinin önemli özelliklerinden biri Beraat gecesi gibi müstesna bir gecenin bu ayin içinde bulunmasidir.
Ebu Hüreyre Radiyallahu And’dan rivayet edildigine göre: Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem efendimiz söyle buyurmustur:
—“Saban ayinin on besinci gecesinin ilk vaktinde Cebrail (a.s) bana geldi; söyle dedi:
—“Ya Muhammed, basini semaya kaldir. Sordum.
—“Bu gece nasil bir gecedir? Söyle anlatti:
—“Bu gece, Allah-u Teala, rahmet kapilarindan üç yüz tanesini açar. Kendisine sirk kosmayanlarin hemen herkesi bagislar. Meger ki, bagislayacagi kimseler büyücü, kahin, devamli sarap içen, faizcilige ve zinaya devam eden kimselerden olsun. Bu kimseler tövbe edinceye kadar, Allah-u Teala onlari bagislamaz.
Gecenin dörtte biri geçtikten sonra, Cebrail yine geldi ve söyle dedi: "Ya Muhammed basini kaldir. Bir de baktim ki, cennet kapilari açilmis.
Cennetin birinci kapisinda dahi bir melek durmus söyle sesleniyor: "Ne mutlu bu gece rüku edenlere.
Ikinci kapidan dahi bir melek durmus söyle sesleniyordu: "Bu gece secde edenlere ne mutlu".
Üçüncü kapida duran melek dahi, söyle sesleniyordu: "Bu gece dua edenlere ne mutlu." Dördüncü kapida duran melek dahi söyle sesleniyordu: -"Bu gece, Allah'i zikredenlere ne mutlu".
Besinci kapida duran melek dahi, söyle sesleniyordu: "Bu gece Allah korkusundan aglayan kimselere ne mutlu."
Altinci kapida duran melek dahi, söyle sesleniyordu: "Bu gece Müslümanlara ne mutlu." Yedinci kapida da bir melek durmus söyle sesleniyordu: "Günahinin bagislanmasini dileyen yok mu ki, günahlari bagislansin.
Bunlari gördükten sonra, Cebrail'e sordum: "Bu kapilar ne zamana kadar açik kalacak?
Söyle dedi: "Ya Muhammed, Allah-u Teala, bu gece, Kelp kabilesinin koyunlarinin tüyleri sayisi kadar kimseyi cehennemden azat eder."
- Hz. Ayse Radiyallahu Anha anlatiyor: "Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem buyurdular ki: "Allah Teala Hazretleri, Nifs-u Sa'ban gecesinde dünya semasina iner ve Kelb kabilesinin koyunlarinin tüyünün adedinden daha çok sayida günahi affeder."
Berat Gecesinin Mahiyeti ve Önemi
Yillik bir program çerçevesinde yürütülen ticari faaliyetler yil sonunda o program esaslarina göre kontrol) ve teftis edilir. Kâr zarar hesaplari yapilir. Kesin hesabin tespitinden sonra da gelecek yilin programi hazirlanarak seklini alir.
Her yil tekrar edilen bu kontrol ve tespit islemleri sayesinde ekonomik hayatta istikrarli ve saglam bir ilerlemenin temini mümkün olur.
Bu misalin isiginda manevi hayatimiza ve faaliyetlerimize bakalim. Dünya, âhiret hayatinin kazanilmasi için yaratilmis bir manevi ticaret yeri olduguna göre, o ticaretle ilgili faaliyetlerin de yillik muhasebeye tabi olmasi gayet tabiidir.
Bu muhasebenin vakti üç aylarin içindedir. Berat Kandili ile baslayip Kadir Gecesiyle biten devreye rastlar.
Duhan Sûresinin 2., 3. ve 4. âyetlerinin Berat Gecesinden bahsettigi bildirilmektedir. Âyetlerin meali söyle:
"O apaçik kitaba and olsun ki, biz onu gerçekten mübarek bir gecede indirdik. Çünkü biz onunla insanlari uyarmaktayiz. Bütün hikmetli isler o gecede tefrik olunur."
Bu âyetler hakkinda iki görüs vardir. Çogu tefsir bilginlerinin görüsüne göre, bu mübarek gece Kadir Gecesidir. Ikrime bin Ebi Cehil'in de dahil oldugu bir grup alim ise; bu gecenin Berat Gecesi oldugunu söylemislerdir. Her iki tefsiri birlestiren diger bir görüse göre de, hikmetli islerin ayiriminin yapilmasina Berat Gecesinde baslanmakta ve bu islem Kadir Gecesine kadar devam etmektedir. Bu hikmetli isler nelerdir ve âyetin mânasi nedir?
Yillik kader programi
Ibni Abbas'tan rivayet edildigine göre, hikmetli islerin birbirinden ayird edilmesi su sekilde cereyan etmektedir:
Bu seneden gelecek seneye kadar meydana gelecek olaylarin hepsi ayri ayri melekler tarafindan defterlere yazilir. Riziklar, eceller, zenginlik, fakirlik, ölümler, dogumlar hep bu esnada kaydedilir. O yilki hacilarin sayisi bile bu devrede takdir olunur. Herkesin ve her-seyin o sene içindeki mukadderati kaydedilir.
Rizikla alakali defterler Mikail Aleyhisselâma verilir.
Savaslarla ilgili defterler Cebrail Aleyhissalama verilir.
Ameller nüshasi dünya semasinda görevli melek olan Israfil'e verilir ki bu büyük bir melektir.
Ölüm ve musibetlerle ilgili defter de Azrail Aleyhisselâma teslim edilir.
Fahreddin er-Râzî"nin açiklamasina göre bu defterlerin düzenlenmesi Berat Gecesinde baslar, Kadir Gecesinde tamamlanarak her defter sahibine teslim edilir.1
Berat Kandilinin "bütün senede bir kudsi çekirdek hükmünde ve beser mukadderatinin programi nev'inden olmasi cihetiyle Leyle-i Kadrin kudsiyetinde" olmasi bu manalara dayanmaktadir.2
Kur'ân'in bu gecede indirilmesi meselesine ise söyle bir açiklama getirilmektedir:
Berat gecesi, Kuran-i Kerimin Levh-i Mahfuzdan dünya semasina toptan indirildigi gecedir. Buna inzal denir. Kadir gecesinde ise Peygamberimize ilk kez ve parça parça indirilmeye baslanmistir. Buna da tenzil denir.
Berat Gecesinin özellikleri
Tefsirlerde bu gece ile ilgili olarak su sekilde izahlar yer almaktadir: Vergi ödendigi zaman nasil ki vergi borçlusuna borcundan kurtuldugunu gösteren bir belge veriliyorsa, Allah Azze ve Celle de Berat Gecesinde mü'min kullarina berat yazar. Zaten bu gecenin dört adi vardir: "Mübarek Gece", "Berae Gecesi", "Sakk Gecesi. Belge ve senet. (Allah Teala bu gece mü'min kullarina beraet yazar)", "Rahmet Gecesi."
"Berat, beraet" kelimesi "el-berâe" kelimesinin Türkçedeki kullanilis seklidir. Beri olmak, aklanmak, temiz ve suçsuz çikmak demektir.
"Berâet" iki sey arasinda iliski olmamasi, kisinin bir yükümlülükten kurtulmasi veya yükümlülügünün bulunmamasi anlamina gelmektedir. Mü'minlerin bu gece günah yüklerinden kurtulup Ilâhî bagisa ermeleri umuldugu için de Berat Gecesi denmistir.
Bir kisim âlimlerin, kiblenin Kudüs'teki Mescid-i Aksâ'dan Mekke'deki Kabe istikametine çevrilmesinin Hicretin ikinci yilinda Berat Gecesinde gerçeklestigini kabul etmeleri de geceye ayri bir önem kazandirmaktadir.3
Berat Gecesinin bes ayri özelligi vardir.
1. Bütün hikmetli islerin ayirimina baslanmasi.
2. Bu gecede yapilacak ibadetlerin diger vakitlere nispetle kat kat sevapli olmasi.
3. Ilâhi rahmetin bütün âlemi kusatmasi.
4. Allah'in af ve bagislamasinin cosmasi.
5. Peygamberimize tam bir sefaat yetkisinin verilmis olmasi.
Bir rivayette bildirildigine göre Resulullah Aleyhissalâtü Vesselam Sâban'in onüçüncü gecesi ümmeti hakkinda sefaat niyaz etti, üçte biri verildi. Ondördüncü gecesi niyaz etti üçte ikisi verildi. Onbesinci gecesi niyaz etti, hepsi verildi. Ancak Allah'tan devenin kaçmasi gibi kaçanlar baska...
Zemzem kuyusunun bu gecede açik bir sekilde cosup çogalmasi da bu manalari kuvvetlendiren kutsal bir isaret olarak yorumlanmaktadir.4
Peygamber Efendimiz bir hadis-i seriflerinde Berat Gecesinin feyiz ve bereketini çesitli sekillerde nazara vermektedir.
"Sâban'in 15. gecesi geldiginde geceyi uyanik ibadetle, gündüzü de oruçlu olarak geçirin. O gece günes battiktan sonra Allah rahmetiyle dünya semasina tecelli eder ve söyle seslenir:
"Istigfar eden yok mu, affedeyim ve bagislayayim. "Rizik isteyen yok mu, hemen rizik vereyim.
"Basina bir musibet gelen yok mu, hemen saglik ve afiyet vereyim.
"Böylece tan yerinin agarmasina kadar bu sekilde devam eder."s
Çünkü o gece Ilâhi rahmet cosmustur. Berat Gecesi beser mukadderatinin programi çizilirken insanlara verilen essiz bir firsattir. Bu firsati degerlendirip günahlarini affettirebilen, gönlünden geçirdiklerini bütün samimiyetiyle Cenab-i Hakka iletip isteklerini Ondan talep eden ve belalardan Ona siginan bir insan ne kadar bahtiyardir. Buna karsilik, her tarafi kusatan rahmet tecellisinden istifade edemeyen bir insan ne kadar bedbahttir.
Bu gece af disi kalanlar
Peygamber Efendimiz bu gecede af disi kalanlari su hadisleri ile bildirmektedir:
"Muhakkak ki, Allah Azze ve Celle Sâban'in onbesinci gecesinde rahmetiyle yetisip herseyi kusatir. Bütün mahlukatina magfiret eder. Yalnizca müsrikler ve kalbleri düsmanlik hissiyle dolu olup insanlarla zitlasmaktan baska bir sey düsünmeyenler müstesna."6 "Yüce Allah bu gece bütün Müslümanlara magfiret buyurur, ancak kâhin, sihirbaz yahut müsahin (çok kin güden) veya içkiye düskün olan veya ana babasini inciten yahut zinaya israrla devam eden müstesna."7
"Allah Teâlâ Sâban'in onbesinci gecesi tecelli eder ve ana-babasina asi olanlarla Allah'a ortak kosanlar disinda kalan bütün kullarini bagislar."8
Üç aylara ayri bir ruh ve mâna içinde giren Peygamber Efendimiz özellikle Saban ayina özel bir özen gösterir, baska zamanlarda görülmemis bir derecede ibadete ve âhiret islerine yönelirdi. Bu ayin çogu günlerini oruçlu geçirirken, geceleri de diger gecelerden çok farkli bir sekilde ihya ederdi
Bir Berat Gecesinde uyanip da Resulullah Aleyhissalâtü Vesselami yaninda bulamayan Hz. Âise kalkarak Efendimizi aramaya basladi. Sonunda Peygamberimizi Cennetü'1-Bakî mezarliginda basini semaya kaldirmis halde buldu.
Peygamberimiz Aleyhissalâtü Vesselam mübarek hanimina Berat Gecesinin faziletini söyle anlatti:
"Muhakkak ki, Allah Teâlâ Sâban'in onbesinci gecesinde dünya semasina rahmetiyle tecelli eder ve Benî Kelb Kabilesinin koyunlarinin killari sayisinca insanlari magfiret eder."5
Bütün mahlukatina magfiret eder. Yalnizca müsrikler ve kalbleri düsmanlik hissiyle dolu olup insanlarla zitlasmaktan baska bir sey düsünmeyenler müstesna."6 "Yüce Allah bu gece bütün Müslümanlara magfiret buyurur, ancak kâhin, sihirbaz yahut müsahin (çok kin güden) veya içkiye düskün olan veya ana babasini inciten yahut zinaya israrla devam eden müstesna."7
"Allah Teâlâ Sâban'in onbesinci gecesi tecelli eder ve ana-babasina asi olanlarla Allah'a ortak kosanlar disinda kalan bütün kullarini bagislar."8
Üç aylara ayri bir ruh ve mâna içinde giren Peygamber Efendimiz özellikle Saban ayina özel bir özen gösterir, baska zamanlarda görülmemis bir derecede ibadete ve âhiret islerine yönelirdi. Bu ayin çogu günlerini oruçlu geçirirken, geceleri de diger gecelerden çok farkli bir sekilde ihya ederdi
Bir Berat Gecesinde uyanip da Resulullah Aleyhis-salâtü Vesselami yaninda bulamayan Hz. Âise kalkarak Efendimizi aramaya basladi. Sonunda Peygamberimizi Cennetü'1-Bakî mezarliginda basini semaya kaldirmis halde buldu.
Peygamberimiz Aleyhissalâtü Vesselam mübarek hanimina Berat Gecesinin faziletini söyle anlatti:
"Muhakkak ki, Allah Teâlâ Sâban'in onbesinci gecesinde dünya semasina rahmetiyle tecelli eder ve Benî Kelb Kabilesinin koyunlarinin killari sayisinca insanlari magfiret eder."9
Islenen sevapli amellerin degeri baska zamanlarda on ise, Berat Kandilinde yirmi bindir. Meselâ baska zamanlarda okudugumuz bir tek Kur'ân harfine on sevap veriliyorsa, bu gecede her bir harfine yirmi bin sevap verilmektedir.
Bu bakimdan tam bir ihlâsla çalisip ihyasina gayret gösterebildigimiz takdirde Berat Kandili elli bin senelik bir ibadet hayatinin sevabini bir gece içinde bize kazandirabilir.
"Onun için elden geldigi kadar Kur'ân ve istigfar ve salavatla mesgul olmak büyük bir kârdir."10
Tek kisinin çalisma ve kazanma gücü maddi hayatta oldugu gibi manevi hayatta da sinirlidir diyorsak, bunun çaresi vardir. Ayni gayeyi paylasan ve dünyada ayni maksatla yasayan mü'min kardeslerimizle birlikte teskil ettigimiz manevi sirket; bize hesabindan âciz kalacagimiz sonsuz bir manevi serveti kazandirabilir. Üstelik maddi kazançlarda kâr, ortaklar arasinda bölünerek küçüldügü halde mânevi kârda böyle bir sey kesinlikle söz konusu degildir. Çünkü manevi faaliyetler nurludur. Nur ise maddi esya gibi küçülmez ve bölünmez.
Berat Gecesi ibadeti
Gecenin manevi degeri dolayisiyla namaz, Kur'ân tilaveti, zikir, tesbih ve istigfarla geçirilmesi, bu gece vesilesiyle muhtaçlara yardim ve benzeri hayirli amellere özel bir önem verilmesi müstehaptir.
Islenen sevapli amellerin degeri baska zamanlarda on ise, Berat Kandilinde yirmi bindir. Meselâ baska zamanlarda okudugumuz bir tek Kur'ân harfine on sevap veriliyorsa, bu gecede her bir harfine yirmi bin sevap verilmektedir
Bu bakimdan tam bir ihlâsla çalisip ihyasina gayret gösterebildigimiz takdirde Berat Kandili elli bin senelik bir ibadet hayatinin sevabini bir gece içinde bize kazandirabilir.
"Onun için elden geldigi kadar Kur'ân ve istigfar ve salavatla mesgul olmak büyük bir kârdir."10
Tek kisinin çalisma ve kazanma gücü maddi hayatta oldugu gibi manevi hayatta da sinirlidir diyorsak, bunun çaresi vardir. Ayni gayeyi paylasan ve dünyada ayni maksatla yasayan mü'min kardeslerimizle birlikte teskil ettigimiz manevi sirket; bize hesabindan âciz kalacagimiz sonsuz bir manevi serveti kazandirabilir. Üstelik maddi kazançlarda kâr, ortaklar arasinda bölünerek küçüldügü halde mânevi kârda böyle bir sey kesinlikle söz konusu degildir. Çünkü manevi faaliyetler nurludur. Nur ise maddi esya gibi küçülmez ve bölünmez.
Imam-i Gazali Hazretleri el-Ihyâ'da, Berat Gecesinde yüz rekât namaz kilinmasi hakkinda bir rivayete yer verse de, hadis âlimleri bu namazin sünnette yerinin olmadigini, böyle bir namazin Hicretten 400 sene sonra Kudüs'te kilinmis oldugu tesbitinde bulunurlar. Hatta Imam Nevevi böyle bir namazin sünnette bulunmadigi için bid'at bile oldugunu ifade eder.
Bunun yerine kaza namazinin kilinmasi daha isabetli olacaktir. Bununla beraber kilindigi takdirde de sevabinin olmadigi anlamina gelmez.
Çünkü ibadet aliskanliklarinin iyice azaldigi zamanimizda insanlarin bu vesileyle namaza yönelmelerini hosgörü ile karsilamak faydali olacaktir.
Berat Gecesi Duasi
Peygamber Efendimiz Aleyhissalâtü Vesselam bu gece Rabbine söyle dua etmistir:
"Allahim, azabindan affina, gazabindan rizana siginirim, Senden yine Sana iltica ederim. Sana geregi gibi hamd etmekten âcizim. Sen Kendini sena ettigin gibi yücesin."11
Berat Duasi
Bazi mâna büyüklerinin de söyle bir duasi vardir:
"Allahim, sayet ismimi saîdler defterine yazdiysan, orada sabit kil. Sayet ismimi sakiler defterine yazdiysan oradan sil. Çünkü Sen buyurdun ki, 'Allah diledigini
siler yok eder, diledigini de sabit birakir, Levh-i Mahfuz Onun katindadir."12
Bu idrak ve suur içinde ihya edecegimiz Berat Gecesinin hepimiz için hayirlara vesile olmasini Cenab-i Haktan niyaz edelim.
Berat Gecesi Namazi -I
Saban ayinin on besinci gecesi kilinacak olan namaz ; yüz rekattir. Bu namazin her rekatinda, Fatihadan sonra on kere ihlas süresi okunur. Yüz rekat kilan kisi bin defa ihlas süresini okumus olur.
Bu namaza hayir namazi da denmistir. Geçmis büyükler bu namazi toplu halde cemaatle de kilmislardir. Bu namazin çok fazileti oldugu gibi, hesaplanama-yacak kadarda çok sevabi vardir.
Hasan-i Basri Rahmetullahi Aleyh'den gelen rivayete göre:
"Otuz sahabeden dinledim, bu namaz için söyle dediler: "Her kim bu namazi, berat gecesi kilar ise. Allah-u Teala'nin yetmis rahmet nazari ona ulasir. Her nazarda, kendisinin yetmis ihtiyaci yerine gelir. Bunlarin en küçügü, Allah-u Teala'nin magfiretidir.
Berat Gecesi Namazi -II
Berat gecesi kilinan namazlardan biride iki rekat olarak kilinir.
Birinci rekatta Fatiha okunduktan sonra kisa bir sure okunarak rükuya gidilir. Rükudan dogrulur ve secdeye gidilir. Secdede uzun sure kalinir, bu konuda belli bir tahdit yoktur, ne kadar dayanabilirsen.
Ikinci rekatta da ayni sekilde Fatihadan sonra kisa bir sure okunur. Ilk rekatta oldugu gibi secdeye gidildiginde yine uzun sure secdede kalinir. Gücünüzün yettigi kadar. Secdeden kalkilir tahiyatta okunacaklar okunur ve selam verilir. Selam ile birlikte eller dua için alemlerin Rabbine kalkar...
Bu namaz hakkinda Hz. Aise Radiyallahu An-hum'a validemiz, Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in söyle buyurdugunu nakletmistir.
-"Ya Aise, bu gecenin nasil bir gece oldugunu bilir misin? Bende
-"En iyisini, Allah ve Resulü bilir." Dedim. Söyle buyurdu:
-"Bu gece saban ayinin yarisidir. Dünya isleri ve kullarin isleri bu gece Yüce Hakka arz edilir. Bu gece cehennemden azat edilenlerin sayisi; kelb kabilesinin koyunlari sayisi kadardir. Bu gece bana izin verir misin"?
-"Olur" dedim. Kalkip namaza durdu. Ayakta durmasi hafif oldu. Fatiha suresini okudu; sonra da küçük bir sure okudu. Gecenin yarisina kadar secdede kaldi. Daha sonra ikinci rekata kakti. Ayakta iken, birinci rekatta okudugu kadar bir sey okudu. Sonra yine secdeye vardi. Bu secdede dahi, tan yeri agarincaya kadar kaldi. Secdede o kadar kaldi ki, bunun için Yüce Allah ruhunu aldi sandim. Bana gelmesi uzayinca, kendisine yaklastim. Hatta ayaklarina elimi sürdüm. Hareket ettigini görünce rahatladim. Secdesinde söyle dedigini isittim:
"Azabindan affina siginirim. Darginligindan rizana siginirim. Senden sana siginirim. Sanin yücedir. Sen kendi zatini övdügün gibi, seni övemem..."
Sonra kendisine sordum: "Ya resulullah, bu gece secdende bir seyler okudugunu duydum. Bunlari daha önce okudugunu hiç duymamistim. Böyle demem üzerine, bana sordu: "Sen onlari ögrenebildin mi"? Bu sorusuna karsilik: "Evet" deyince, söyle buyurdu:
"Onlari hem sen ögren, hem de baskalarina ögret."
Kaynaklar
1 Hülâsâtü'l-Beyân. 13:5251.
2 Sualar, s,426.
3 TDI."Berat" maddesi.
4 Hak Dini Kur an Dili, 5:4295
5 Ibni Mâce, Ikame, 191.
7 et-Tergîb ve't-Terhib, 2:118.
8 Ibni Mace, Ikametü's-Salât, 191; Tirmizî, Savm, 38.
9 Tirmizî, Savm:39.
10 Sualar, s.426.
11 et-Tergib ve't-Terhîb, 2:.119, 120.
12 Ra’d Suresi, 39; Mecmuatü’l-Ahzab, 1:597.
Mehmet Paksu, Mübarek Aylar, Günler ve Geceler
Düzenleyen selamikaranfil Tarih: 30 Aralik 1899 - 00:00
|
Konu: BERAAT KANDILI...
